Παγκόσμια ημέρα του βιβλίου σήμερα και ομολογουμένως έχω γνωρίσει πολλούς ανθρώπους μέχρι τώρα, που δεν έχουν διαβάσει ποτέ ένα βιβλίο κι ακόμα χειρότερα δεν αρέσκονται στο να ακούνε μουσική (στο μυαλό μου βιβλίο και μουσική πάνε πακέτο)!. Να δικαιολογήσω εν μέρει το πρώτο, μιας και απαιτεί λίγο κόπο, φαιά ουσία και πνευματική προσπάθεια, το δεύτερο, όμως, είναι κάτι που δεν θα το κατανοήσω ποτέ. Στο μυαλό μου τους κατατάσσω σε επίπεδα φυτοζωίας και αναρωτιέμαι πολλές φορές "μα πώς την παλεύουν σε αυτόν τον κόσμο τελοσπάντων;". Και να δεχτώ ότι αρέσκονται στο να μην αρέσκονται σε ανάγνωση και μουσική...Μα να είναι χαρούμενοι για αυτό και να μην χάνουν ευκαιρία να το διατυμπανίζουν;;; Και να ασκούν κριτική σε αυτούς που τους αρέσει να έχουν ενδιαφέροντα, γιατί περί ενδιαφερόντων μιλάμε και μάλιστα δημιουργικών, χλευάζοντάς τους περιχαρώς; Έχω ακούσει φράσεις όπως: "Στην ζωή μου όχι μόνο βιβλίο, αλλά ούτε περιοδικό δεν έχω ανοίξει", "δεν με αφορούν τα μουσεία, πέτρες θα βλέπω;" (αυτό δεν έχει σχέση με βιβλίο, απλά ήθελα να το πω), "διαβάζουν αυτοί που δεν θέλουν να ζήσουν", "τιιι;;; Πάλι διαβάζεις; Ζήσε και λίγο!" και λοιπές αερολογίες παρεμφερούς πνεύματος!
Ουδείς είπε να διαβάζεις μετά μανίας Umberto Eco, James Joyce ή Jean-Paul Sartre! Και ούτε γίνεται από την μια στιγμή στην άλλη να γίνεις βιβλιόφιλος, όταν κουράζονται τα βλέφαρά σου με ένα ξεφύλλισμα περιοδικού! Είναι μια τέχνη που χτίζεται λίγο-λίγο και κυρίως από την παιδική μας ηλικία. Άπαξ κι ο γονέας δεν κάνει δώρο στο παιδί του ένα βιβλίο, δεν του διαβάζει παραμύθια και γενικώς δεν το μυεί στην μαγεία ενός βιβλίου, το παιδί δεν θα έρθει ποτέ σε επαφή με την αναζήτηση ενός παιδικού αρχικά βιβλίου, την χαρά να νιώθει και να μυρίζει τις σελίδες του, να εκτιμά την εικονογράφηση και να αξιολογεί την υπόθεση. Στην πορεία δεν θα κατασταλάξει στο τι τον ιντριγκάρει σαν θέμα για να διαβάζει και εν τέλει θα βλέπει βιβλίο και θα παίρνει σκόρδα, μάτια και σταυρούς για να σκοτώσει το κακό που τον βρήκε.
Τα αποτελέσματα της έλλειψης βιβλίου, τα βίωσα η ίδια στα χρόνια που δίδασκα, βλέποντας μαθητές που ενώ θα έπρεπε να βλέπουν ένα θέμα έκθεσης και να μην βάζουν τελεία στην φαντασία τους, κοιτούσαν αποχαυνωμένα, με το μετέωρο βλέμμα του εξωγήινου που προσγειώθηκε στον πλανήτη Γη, διερωτώμενοι κάθε φορά ακριβώς το ίδιο πράγμα: "Ε, και τώρα τι να γράψω εδώ!;". Τους ήταν τρομακτικά δύσκολο όχι να βάλουν σε καλούπι την σκέψη του, άλλωστε χρειάζεσαι πρώτα ιδέες για να τις βάλεις σε καλούπι και να τους δώσεις μορφή, άλλα πρωτίστως να κατανοήσουν ένα θέμα κι έπειτα να αναρωτηθούν τι θα μπορούσαν να γράψουν. Πολλές φορές χρειάστηκε να ρίξω η ίδια ιδέες στο τραπέζι, για να ανακαλύψω την επόμενη φορά πως η έκθεση που μου παραδόθηκε αναπτύχθηκε με βάση τις δικές μου ιδέες και τίποτα απολύτως δεν θύμιζε τον χαρακτήρα και τον τρόπο γραφής του μαθητή. Η τεχνολογική νόηση που έχουν αποκτήσει οι τωρινές γενιές, δεν έχει σχέση με την ελεύθερη νόηση που αναγκαστικά αποκτήσαμε εμείς, μιας και στερούμασταν τεχνολογίας κι ούτε σχετίζεται με την νόηση σε πρακτικά ζητήματα. Στα πρακτικά θέματα, τα παιδιά πελαγώνουν και δεν μπορούν να τα διαχειριστούν ακολουθώντας απλά βήματα.
Ένας μέσος εγκέφαλος δεν μπορεί να κατανοήσει πως το βιβλίο μπορεί να αποτελέσει διασκέδαση και πάνω από όλα να σου ανοίξει ορίζοντες και νέους κόσμους. Δεν διαφέρει σε τίποτα από μια συζήτηση σε ένα cafe, όπου ακούς απόψεις άλλων, μιας και μέσω ενός βιβλίου, ακούς την άποψη ενός ανθρώπου που δεν γνωρίζεις, αλλά σε ενδιαφέρει να μάθεις τι πιστεύει. Τα βιβλία μου δίδαξαν πράγματα, πολύ πριν τα ζήσω, οπότε κατά μια έννοια με προετοίμασαν για αυτά που πιστεύω σήμερα και που τα διαπιστώνω κάθε μέρα που περνάει αναπνέοντας ανάμεσα σε ανθρώπους με διαφορετικές κουλτούρες. Δύο είναι τα βασικά πράγματα στα οποία πιστεύω ακράδαντα και δεν πρόκειται να τα αναιρέσω ποτέ (τώρα θα μου πει κάποιος, ποτέ μην λες ποτέ), αλλά πράγματι δεν γίνεται να ταλαντευτώ.
Το πρώτο είναι πως αδίκως αναλωνόμαστε σε αεροσυζητήσεις με ουτοπικές Παγκόσμιες ημέρες περί ισότητος, μιας και η ισότητα απλώς δεν υφίσταται. Από μικρή μάλιστα έμαθα πως πρέπει να υπακούω σε ανωτέρους, είτε είναι γονείς, είτε δάσκαλοι, είτε κυβερνήσεις και νομοθέτες, άρα αυτομάτως κατάλαβα πως δεν υπάρχει ισότητα όταν υπάρχει ιεραρχία. Για να μην πω ένα σωρό παραδείγματα, έρχομαι στο σήμερα βλέποντας πως εγώ δεν είμαι καθόλου ίση με έναν οιονδήποτε Πρόεδρο της Δημοκρατίας λόγου χάριν, μιας και δεν εισπράττουμε τα ίδια χρήματα και δεν ζούμε την ίδια ζωή. Αυτομάτως, δεν είμαστε ίσοι. Ούτε καν θα μπω στην διαδικασία να μιλήσω για φύλα, έθνη, χρώμα δέρματος κτλ. Εδώ σε μια χώρα ζούμε και σου ξεκαθαρίζουν από μικρό, πως όλοι δεν είμαστε ίσα κι όμοια. Επομένως δεν πιστεύω σε Ιδανικές Πολιτείες. Κι αυτές έχουν ιεραρχίες που εμένα δεν με καλύπτουν. Το εάν τελικά μπορεί να λειτουργήσει μια Πολιτεία χωρίς ιεραρχία, είναι ένα άλλο ζήτημα που δεν είναι επί της παρούσης.
Από την άλλη πλευρά έχω κατανοήσει πλήρως κάτι τόσο απελευθερωτικό, που είναι η απουσία δικαιοσύνης. Δεν χρειάζεται να βασανίζομαι άλλο με 'γιατί' και 'πώς'. Απλά η Δικαιοσύνη δεν υπάρχει. Υπάρχουν τα δυο μέτρα και δυο σταθμά και σε όποιον αρέσει. Τώρα πια ξέρω τι μου γίνεται για αυτό και δεν νιώθω να με πνίγει το δίκιο μου. Πώς να με πνίξει κάτι που δεν υπάρχει; Που δεν εφαρμόστηκε ποτέ στις λεγόμενες κοινωνίες των ανθρώπων, ποτέ μέσα στους αιώνες και που δεν θα εφερμοστεί ποτέ και πουθενά στο μέλλον και στα όσα χρόνια θα υπάρχει αυτός ο Πλανήτης που θα κατοικείται από ανόητα όντα, λέγε με ανθρώπους!
Επομένως το βιβλίο και η ίδια η ζωή με απελευθέρωσαν και μου έδωσαν απαντήσεις για όλες τις απορίες μου. Από εκεί και πέρα...Αλίμονο σε όσους δεν έχουν απορίες και σε όσους δεν έκαναν προσπάθεις να τις λύσουν...
Ουδείς είπε να διαβάζεις μετά μανίας Umberto Eco, James Joyce ή Jean-Paul Sartre! Και ούτε γίνεται από την μια στιγμή στην άλλη να γίνεις βιβλιόφιλος, όταν κουράζονται τα βλέφαρά σου με ένα ξεφύλλισμα περιοδικού! Είναι μια τέχνη που χτίζεται λίγο-λίγο και κυρίως από την παιδική μας ηλικία. Άπαξ κι ο γονέας δεν κάνει δώρο στο παιδί του ένα βιβλίο, δεν του διαβάζει παραμύθια και γενικώς δεν το μυεί στην μαγεία ενός βιβλίου, το παιδί δεν θα έρθει ποτέ σε επαφή με την αναζήτηση ενός παιδικού αρχικά βιβλίου, την χαρά να νιώθει και να μυρίζει τις σελίδες του, να εκτιμά την εικονογράφηση και να αξιολογεί την υπόθεση. Στην πορεία δεν θα κατασταλάξει στο τι τον ιντριγκάρει σαν θέμα για να διαβάζει και εν τέλει θα βλέπει βιβλίο και θα παίρνει σκόρδα, μάτια και σταυρούς για να σκοτώσει το κακό που τον βρήκε.
Τα αποτελέσματα της έλλειψης βιβλίου, τα βίωσα η ίδια στα χρόνια που δίδασκα, βλέποντας μαθητές που ενώ θα έπρεπε να βλέπουν ένα θέμα έκθεσης και να μην βάζουν τελεία στην φαντασία τους, κοιτούσαν αποχαυνωμένα, με το μετέωρο βλέμμα του εξωγήινου που προσγειώθηκε στον πλανήτη Γη, διερωτώμενοι κάθε φορά ακριβώς το ίδιο πράγμα: "Ε, και τώρα τι να γράψω εδώ!;". Τους ήταν τρομακτικά δύσκολο όχι να βάλουν σε καλούπι την σκέψη του, άλλωστε χρειάζεσαι πρώτα ιδέες για να τις βάλεις σε καλούπι και να τους δώσεις μορφή, άλλα πρωτίστως να κατανοήσουν ένα θέμα κι έπειτα να αναρωτηθούν τι θα μπορούσαν να γράψουν. Πολλές φορές χρειάστηκε να ρίξω η ίδια ιδέες στο τραπέζι, για να ανακαλύψω την επόμενη φορά πως η έκθεση που μου παραδόθηκε αναπτύχθηκε με βάση τις δικές μου ιδέες και τίποτα απολύτως δεν θύμιζε τον χαρακτήρα και τον τρόπο γραφής του μαθητή. Η τεχνολογική νόηση που έχουν αποκτήσει οι τωρινές γενιές, δεν έχει σχέση με την ελεύθερη νόηση που αναγκαστικά αποκτήσαμε εμείς, μιας και στερούμασταν τεχνολογίας κι ούτε σχετίζεται με την νόηση σε πρακτικά ζητήματα. Στα πρακτικά θέματα, τα παιδιά πελαγώνουν και δεν μπορούν να τα διαχειριστούν ακολουθώντας απλά βήματα.
Ένας μέσος εγκέφαλος δεν μπορεί να κατανοήσει πως το βιβλίο μπορεί να αποτελέσει διασκέδαση και πάνω από όλα να σου ανοίξει ορίζοντες και νέους κόσμους. Δεν διαφέρει σε τίποτα από μια συζήτηση σε ένα cafe, όπου ακούς απόψεις άλλων, μιας και μέσω ενός βιβλίου, ακούς την άποψη ενός ανθρώπου που δεν γνωρίζεις, αλλά σε ενδιαφέρει να μάθεις τι πιστεύει. Τα βιβλία μου δίδαξαν πράγματα, πολύ πριν τα ζήσω, οπότε κατά μια έννοια με προετοίμασαν για αυτά που πιστεύω σήμερα και που τα διαπιστώνω κάθε μέρα που περνάει αναπνέοντας ανάμεσα σε ανθρώπους με διαφορετικές κουλτούρες. Δύο είναι τα βασικά πράγματα στα οποία πιστεύω ακράδαντα και δεν πρόκειται να τα αναιρέσω ποτέ (τώρα θα μου πει κάποιος, ποτέ μην λες ποτέ), αλλά πράγματι δεν γίνεται να ταλαντευτώ.
Το πρώτο είναι πως αδίκως αναλωνόμαστε σε αεροσυζητήσεις με ουτοπικές Παγκόσμιες ημέρες περί ισότητος, μιας και η ισότητα απλώς δεν υφίσταται. Από μικρή μάλιστα έμαθα πως πρέπει να υπακούω σε ανωτέρους, είτε είναι γονείς, είτε δάσκαλοι, είτε κυβερνήσεις και νομοθέτες, άρα αυτομάτως κατάλαβα πως δεν υπάρχει ισότητα όταν υπάρχει ιεραρχία. Για να μην πω ένα σωρό παραδείγματα, έρχομαι στο σήμερα βλέποντας πως εγώ δεν είμαι καθόλου ίση με έναν οιονδήποτε Πρόεδρο της Δημοκρατίας λόγου χάριν, μιας και δεν εισπράττουμε τα ίδια χρήματα και δεν ζούμε την ίδια ζωή. Αυτομάτως, δεν είμαστε ίσοι. Ούτε καν θα μπω στην διαδικασία να μιλήσω για φύλα, έθνη, χρώμα δέρματος κτλ. Εδώ σε μια χώρα ζούμε και σου ξεκαθαρίζουν από μικρό, πως όλοι δεν είμαστε ίσα κι όμοια. Επομένως δεν πιστεύω σε Ιδανικές Πολιτείες. Κι αυτές έχουν ιεραρχίες που εμένα δεν με καλύπτουν. Το εάν τελικά μπορεί να λειτουργήσει μια Πολιτεία χωρίς ιεραρχία, είναι ένα άλλο ζήτημα που δεν είναι επί της παρούσης.
Από την άλλη πλευρά έχω κατανοήσει πλήρως κάτι τόσο απελευθερωτικό, που είναι η απουσία δικαιοσύνης. Δεν χρειάζεται να βασανίζομαι άλλο με 'γιατί' και 'πώς'. Απλά η Δικαιοσύνη δεν υπάρχει. Υπάρχουν τα δυο μέτρα και δυο σταθμά και σε όποιον αρέσει. Τώρα πια ξέρω τι μου γίνεται για αυτό και δεν νιώθω να με πνίγει το δίκιο μου. Πώς να με πνίξει κάτι που δεν υπάρχει; Που δεν εφαρμόστηκε ποτέ στις λεγόμενες κοινωνίες των ανθρώπων, ποτέ μέσα στους αιώνες και που δεν θα εφερμοστεί ποτέ και πουθενά στο μέλλον και στα όσα χρόνια θα υπάρχει αυτός ο Πλανήτης που θα κατοικείται από ανόητα όντα, λέγε με ανθρώπους!
Επομένως το βιβλίο και η ίδια η ζωή με απελευθέρωσαν και μου έδωσαν απαντήσεις για όλες τις απορίες μου. Από εκεί και πέρα...Αλίμονο σε όσους δεν έχουν απορίες και σε όσους δεν έκαναν προσπάθεις να τις λύσουν...
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου