Οτιδήποτε περιέχει Αίγυπτο, είναι υπέροχο...Οτιδήποτε περιέχει ελληνικό στοιχείο στην Αίγυπτο, περιβάλλεται από μια γλυκιά, ζεστή ανάμνηση...Οτιδήποτε περιλαμβάνει τον Καβάφη σαν ελληνικό στοιχείο στην Αίγυπτο και συγκεκριμένα στην Αλεξάνδρεια, είναι συγκινητικά δυνατό...
Αυτή είναι η ιδέα του μυθιστορήματος της Πέρσας Κουμούτση, γεννηθείσα στο Κάιρο και με πολλές διακρίσεις πάνω στο μεταφραστικό της έργο, καθώς μεταφράζει Άραβες συγγραφείς και ποιητές στα Αγγλικά και τα Ελληνικά.
Το βιβλίο αυτό δεν υπήρχε λόγος να το διακόψω! Έρεε από μόνο του, χωρίς κουραστικές επαναληπτικότητες και πολλά λόγια. Ξετυλίγονται μπροστά μας ιστορίες μιας γειτονιάς, της γειτονιάς του Καβάφη στα τελευταία χρόνια πριν τον θάνατό του, στην οδό Λέψιους, μεταξύ 1930-1933, όπου τίποτα δεν μοιάζει να είναι ήρεμο και πολλές αλλαγές καραδοκούν να βγουν στην επιφάνεια λόγω της εύθραυστης πολιτικής κατάστασης του Μεσοπολέμου.
Οι ιστορίες μοιάζουν ξέχωρες κι όμως όλες συνδέονται μεταξύ τους με έναν επίσης εύθραυστο τρόπο. Από τον επιφανή γιατρό που δείχνει να ζει μια τέλεια οικογενειακή ζωή, μέχρι την γλυκύτατη Ιταλίδα που όλοι μακαρίζουν για την ζωή της και λατρεύουν να κατηγορούν, μη κατανοώντας την τρικυμία της ψυχής της και τον βουβό της θρήνο, οι πάντες και τα πάντα σχετίζονται με ένα βαρύ μελαγχολικό πέπλο να τους καλύπτει.
Λίγοι ήταν αυτοί που συναναστρέφονταν τον Καβάφη, καθώς όλοι ήταν επικριτικοί για τον τρόπο ζωής του. Λίγο ενδιέφερε τον "Ποιητή" η γνώμη των συμπολιτών και ομοεθνών του. Είχε τον δικό του τρόπο ζωής και η κριτική των άλλων δεν τον αφορούσε. Η φήμη του, όμως, είχε ήδη αρχίσει να εξαπλώνεται, φέρνοντας στην πόρτα του σημαντικές προσωπικότητες της εποχής, όπως τον Στρατή Τσίρκα (γεννηθέντα στο Κάιρο), τον Βρετανό Εdward Morgan Forster, τον Ιταλό Giuseppe Ungaretti (γεννηθέντα στην Αλεξάνδρεια), που συνέβαλλε στην διάδοση της ποίησης του Καβάφη στη Ιταλία.
Στον θάνατό του, όμως, δεν έμεινε κανείς ασυγκίνητος. Τιμητικά το βιβλίο τελειώνει με μερικούς στίχους (επέλεξα να παραθέσω όλο το ποίημα) που, επίσης, τιμητικά απαγγέλθηκαν από τους παρευρισκόμενους για να αποχαιρετήσουν τον "περίεργο αυτόν Ποιητή"...Από το αγαπημένο του ποίημα "Απολείπειν ο Θεός Αντώνιον"...
Σάν ἔξαφνα, ὥρα μεσάνυχτ’, ἀκουσθεί
ἀόρατος θίασος νά περνᾶ
μέ μουσικές ἐξαίσιες, μέ φωνές –
τήν τύχη σου πού ἐνδίδει πιά, τά ἔργα σου
πού ἀπέτυχαν, τά σχέδια τῆς ζωῆς σου
πού βγῆκαν ὅλα πλάνες, μή ἀνωφέλετα θρηνήσεις.
Σάν ἕτοιμος ἀπό καιρό, σά θαρραλέος,
ἀποχαιρέτα την, τήν Ἀλεξάνδρεια πού φεύγει.
Προ πάντων νά μή γελασθεῖς, μήν πεῖς πως ἦταν
ἕνα ὄνειρο, πώς ἀπατήθηκεν ἡ ἀκοή σου∙
μάταιες ἐλπίδες τέτοιες μήν καταδεχθεῖς.
Σάν ἕτοιμος ἀπό καιρό, σά θαρραλέος,
σάν που ταιριάζει σε πού ἀξιώθηκες μιά τέτοια πόλι,
πλησίασε σταθερά πρός τό παράθυρο,
κι ἄκουσε μέ συγκίνησιν, ἀλλ’ ὄχι
με τῶν δειλῶν τά παρακάλια και παράπονα,
ὡς τελευταία ἀπόλαυσι τούς ἤχους,
τά ἐξαίσια ὄργανα τοῦ μυστικοῦ θιάσου,
κι ἀποχαιρέτα την, τήν Ἀλεξάνδρεια πού χάνεις.
Για τον άνθρωπο που "τον καταδίωκε μια παράξενη εμμονή ότι η πόλη αυτή του ανήκει. Μόνον εκείνος ήθελε να την λατρεύει, να την υμνεί, να την απαθανατίζει αλλά και να την επιτιμά, να την επικρίνει, να την αναθεματίζει"
Αυτή είναι η ιδέα του μυθιστορήματος της Πέρσας Κουμούτση, γεννηθείσα στο Κάιρο και με πολλές διακρίσεις πάνω στο μεταφραστικό της έργο, καθώς μεταφράζει Άραβες συγγραφείς και ποιητές στα Αγγλικά και τα Ελληνικά.
Το βιβλίο αυτό δεν υπήρχε λόγος να το διακόψω! Έρεε από μόνο του, χωρίς κουραστικές επαναληπτικότητες και πολλά λόγια. Ξετυλίγονται μπροστά μας ιστορίες μιας γειτονιάς, της γειτονιάς του Καβάφη στα τελευταία χρόνια πριν τον θάνατό του, στην οδό Λέψιους, μεταξύ 1930-1933, όπου τίποτα δεν μοιάζει να είναι ήρεμο και πολλές αλλαγές καραδοκούν να βγουν στην επιφάνεια λόγω της εύθραυστης πολιτικής κατάστασης του Μεσοπολέμου.
Οι ιστορίες μοιάζουν ξέχωρες κι όμως όλες συνδέονται μεταξύ τους με έναν επίσης εύθραυστο τρόπο. Από τον επιφανή γιατρό που δείχνει να ζει μια τέλεια οικογενειακή ζωή, μέχρι την γλυκύτατη Ιταλίδα που όλοι μακαρίζουν για την ζωή της και λατρεύουν να κατηγορούν, μη κατανοώντας την τρικυμία της ψυχής της και τον βουβό της θρήνο, οι πάντες και τα πάντα σχετίζονται με ένα βαρύ μελαγχολικό πέπλο να τους καλύπτει.
Λίγοι ήταν αυτοί που συναναστρέφονταν τον Καβάφη, καθώς όλοι ήταν επικριτικοί για τον τρόπο ζωής του. Λίγο ενδιέφερε τον "Ποιητή" η γνώμη των συμπολιτών και ομοεθνών του. Είχε τον δικό του τρόπο ζωής και η κριτική των άλλων δεν τον αφορούσε. Η φήμη του, όμως, είχε ήδη αρχίσει να εξαπλώνεται, φέρνοντας στην πόρτα του σημαντικές προσωπικότητες της εποχής, όπως τον Στρατή Τσίρκα (γεννηθέντα στο Κάιρο), τον Βρετανό Εdward Morgan Forster, τον Ιταλό Giuseppe Ungaretti (γεννηθέντα στην Αλεξάνδρεια), που συνέβαλλε στην διάδοση της ποίησης του Καβάφη στη Ιταλία.
Στον θάνατό του, όμως, δεν έμεινε κανείς ασυγκίνητος. Τιμητικά το βιβλίο τελειώνει με μερικούς στίχους (επέλεξα να παραθέσω όλο το ποίημα) που, επίσης, τιμητικά απαγγέλθηκαν από τους παρευρισκόμενους για να αποχαιρετήσουν τον "περίεργο αυτόν Ποιητή"...Από το αγαπημένο του ποίημα "Απολείπειν ο Θεός Αντώνιον"...
Σάν ἔξαφνα, ὥρα μεσάνυχτ’, ἀκουσθεί
ἀόρατος θίασος νά περνᾶ
μέ μουσικές ἐξαίσιες, μέ φωνές –
τήν τύχη σου πού ἐνδίδει πιά, τά ἔργα σου
πού ἀπέτυχαν, τά σχέδια τῆς ζωῆς σου
πού βγῆκαν ὅλα πλάνες, μή ἀνωφέλετα θρηνήσεις.
Σάν ἕτοιμος ἀπό καιρό, σά θαρραλέος,
ἀποχαιρέτα την, τήν Ἀλεξάνδρεια πού φεύγει.
Προ πάντων νά μή γελασθεῖς, μήν πεῖς πως ἦταν
ἕνα ὄνειρο, πώς ἀπατήθηκεν ἡ ἀκοή σου∙
μάταιες ἐλπίδες τέτοιες μήν καταδεχθεῖς.
Σάν ἕτοιμος ἀπό καιρό, σά θαρραλέος,
σάν που ταιριάζει σε πού ἀξιώθηκες μιά τέτοια πόλι,
πλησίασε σταθερά πρός τό παράθυρο,
κι ἄκουσε μέ συγκίνησιν, ἀλλ’ ὄχι
με τῶν δειλῶν τά παρακάλια και παράπονα,
ὡς τελευταία ἀπόλαυσι τούς ἤχους,
τά ἐξαίσια ὄργανα τοῦ μυστικοῦ θιάσου,
κι ἀποχαιρέτα την, τήν Ἀλεξάνδρεια πού χάνεις.
Για τον άνθρωπο που "τον καταδίωκε μια παράξενη εμμονή ότι η πόλη αυτή του ανήκει. Μόνον εκείνος ήθελε να την λατρεύει, να την υμνεί, να την απαθανατίζει αλλά και να την επιτιμά, να την επικρίνει, να την αναθεματίζει"
Την Αλεξάνδρεια που φεύγει...
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου